Son Güncelleme:
Aracın en önemli mekanizmalarından birisi olan diferansiyel mekanizması pek çok farklı modelde kullanıcılara sunulmaktadır. Araçtan araca kullanılan diferansiyel tipleri değişim göstermektedir.
Diferansiyel: tekerler ve aks arasındaki dengeyi sağlayan bir mekanizmadır. Aracın arka kısmında bulunan bir mekanizmadır. Bu mekanizma motor ve şanzımandan aldığı verileri tekerleklere ileterek tekerleklerin dönüş hızının ayarlanmasını sağlar.
Diferansiyel sisteminin genel olarak araçtaki işlevlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
» Diferansiyel mekanizması ile beygir gücünü gösteren torkun da dengesi sağlanır.
» Bu mekanizmayla aracın virajlardaki eğimi düzenlenir. Böylelikle araç virajlarda devrilmeden yol alabilir.
» Araçların başarılı bir şekilde dönüş yapabilmesini sağlar.
» Bu mekanizma ile tekerlekler farklı hızlarda dönebilmesini sağlar.
» Ayna dişlerinin dönmesini sağlar.
» Tekerleklerin aşınmasını öner.
Normalde diferansiyel aracın tekerleklerinin farklı hızlarda dönmesini sağlar; ancak kilitli diferansiyel ise aracın tekerleklerinin aynı anda dönmesini sağlar. Örneğin, zorlu zeminlerde araç patinaj yaparsa kilitli diferansiyel devreye girmekte ve tekerleklerin eşit hızda dönmesini sağlayarak tekerleklerin aşınmasını önlemektedir. Diferansiyeller hem mekanik hem de elektronik olarak kullanılabilmektedir.
Bu sistem günümüzde pek çok otomobil markasının opsiyonlu ya da standart olarak kullanıcılarına sunduğu bir sistemdir. Kilitli diferansiyel sisteminin çalışması için aracınızın dört çeker özelikte olması şart değildir. Bazı araçlarda bu mekanizma elektronik diferansiyel kilidi ismiyle sunulmaktadır. Bu sistem tam olarak bir diferansiyel kilidi olmamakla birlikte ABS ve ESP sistemleri ile araçta işlevini yerine getirmektedir. Böylelikle tekerleklerin dönüş hızları sensörlerle algılanmakta ve eğer bir kayma söz konusu olursa tekerlek sistemine fren yapılmaktadır. Dört çeker sistemine sahip olan araçlarda ise bazen mekanik diferansiyel kilit bulunmakta olup bu kilit istenildiği zaman bir düğme aracılığıyla aktif hale getirilmektedir.
Diferansiyel kilidi aracın zor zamanlarda kolayca bu durumlardan korunmasını sağlayan bir aracın temel ve güçlü bir mekanizması olarak karşımıza çıkmaktadır. Diferansiyel kilidinin işleme mekanizmasını adım adım incelememiz gerekirse bu işleyiş şu şekildedir:
1. Tekerleklerden birisi patinaja düşer.
2. Patinaja düşen tekerlekle birlikte araç olduğu yere sabitlenir.
3. Diferansiyel kilidi buraya devreye girmektedir. Bu sayede aracın iki tekerleğinin şaftları kilitlenmekte ve tek bir mil gibi döndürülmektedir.
4. Böylelikle tork tekerleklere eşit olarak dağıtıldığından araç patinaj yapmayarak bulunduğu yerden kolayca çıkabilmektedir.
Eğer diferansiyel kilidi olmazsa bu durumda araç saplandığı yerden tek tekerlekle çıkmak zorunda kalacak ve tekerlek yeterli güçle dönemeyecektir. Bunun sonucunda araç saplandığı yerden çıkamayacaktır. Bu kapsamda diferansiyel aracın güvenli bir şekilde kullanılabilmesini mümkün kılmaktadır. Kullanılan sistem ister mekanik ister elektronik sistem olsun araç seyrinin bozulmamasını ve araç tekerleklerinin korunmasını sağlamaktadır.